گردشگری خوراک

گردشگری خوراک یا به اصطلاح Gastronomy tourism  یکی از انواع گردشگری و زیرمجموعه گردشگری فرهنگی است و شامل تمام خوراک­ های منطقه شامل دسر، نوشیدنی، شیرینی، میان وعده، غذای اصلی و غیره است. همچنین طیف وسیعی از عرضه­کنندگان مواد غذایی از جمله مزرعه­دار، رستوران­های لوکس، اغذیه فروشی های خیابانی را شامل می گردد.
گردشگری خوراک یکی از اساسی ترین اصول گردشگری در برنامه ریزی سفر است و یک سوم هزینه های کل سفر  صرف خوراک می شود که شاید کمتر مورد توجه مستقیم گردشگران برای انتخاب مقصد قرار گیرد.
غذا نه تنها به عنوان یکی از اصلی ترین نیازهای فیزیولوژیک انسان  است بلکه به عنوان یکی از جاذبه های مهم مقصد هم قابل تامل است که تفاوت فرهنگی میان بازدید کنندگان وسرزمین مقصد نقش جاذبه غذا را پررنگ تر می کند.
پیشینیان به ندرت به جمع آوری اطلاعات در مورد خوراکی ها و نوشیدنی های خود پرداخته اند. چه بسا دستور پخت غذایی از یک شهر به شهر یا کشور دیگر برده شود.
انگیزه اصلی گردشگری خوراک تجربه کردن غذاها و سبک های آشپزی منحصربه فرد یک مقصد است. فرهنگ و موقعیت جغرافیایی دو عامل اصلی در پیدایش غذاهای متنوع در مناطق مختلف است.
این نوع گردشگری به نوعی نماد فرهنگ عامه جامعه مقصد است چرا که خوراک هر منطقه  از آداب و رسوم، باورها و اعتقادات، مذهب، معیشت و شرایط جغرافیایی مردم آن منطقه نشات گرفته و فعالیتی خلاقانه محسوب می­گردد زیرا  به مشارکت گردشگر در فرآیند آماده سازی تا سرو انواع خوراک اشاره دارد.
گردشگری خوراک فرصتی است که گردشگران با استفاده از حواس پنجگانه خود تجربه­های منحصر به فرد از چشیدن طعم های متنوع به دست آورند. که این خود اقدامی موثر جهت حفظ و توسعه آداب و رسوم و ارزش­های جامعه مقصد خواهد بود.
براساس آمار بیش از 2500 نوع غذا و 109 نوشیدنی و انواع نان و شیرینی در ایران وجود دارد که این گستردگی به تنوع فرهنگی، قومی و جغرافیایی مناطق مختلف ایران  باز می­گردد.
غذاهای ایرانی در زمره خوش طعم­ترین غذاهای جهان قرار دارد و مکتب آشپزی ایرانی نیز یکی از سه مکتب اصلی آشپزی جهان در کنار مکاتب آشپزی چینی و رومی است.
در تایید ضرورت رونق گردشگری خوراک در ایران، پیوستن دو شهر به عنوان شهر خلاق خوراک به شبکه شهرهای خلاق یونسکو کافی است.
استان گیلان با داشتن بیش از ۴۰۰ نوع غذا و خوراکی محلی از دیرباز به تنوع و کثرت خوراک شهرت داشته و گواه این ادعا ثبت شهر رشت،  مرکز این استان، به عنوان شهر خلاق خوراک در تاریخ  20آذر ۱۳۹۴ مطابق با  ۱۱ دسامبر ۲۰۱۵  در شبکه شهرهای خلاق یونسکو است.
همچنین شهر کرمانشاه مرکز استان کرمانشاه نیز در تاریخ 17 آبان 1400 به عنوان دومین شهر خلاق خوراک در ایران و سی و هفتمین شهر خلاق خوراک جهان به شبکه شهرهای خلاق یونسکو پیوست.