بدو ن شک یکی از غذاهای سنتی شهر یزد اش شولی است. این آش خوشمزه یزدی که قدمتی 500 ساله دارد، در فهرست آثار ناملموس فرهنگی یزد به ثبت رسیده است.
جالب است بدانید آش محلی شولی به دو صورت زمستانه و تابستانه طبخ می شود که روش طبخ این دو نوع با یکدیگر متفاوت است. در تابستان معمولا ماده اصلی تشکیل دهنده آن عدس و چغندر و در زمستان این ماده ها جای خود را به ماش و شلغم می دهند. اما در حالت کلی مواد این آش محلی لذیذ را عدس، چغندر، سبزیجات، سرکه و ادویه در برمی گیرد. به دلیل نبود رشته در این اش خوشمزه، برای لعابدهی به آن از آرد استفاده میشود.
این آش محلی و مقوی معمولا به عنوان پیش غذا، عصرانه و گاهی به عنوان غذای اصلی سرو می شود.
همان طور که گفتیم به دلیل مواد تشکیل دهنده آن، شولی طبع معتدل و سردی دارد و برای خطه گرم و خشک یزد خوراک مناسبی است. این آش در مراسمات آیینی یزد همچون شلب یلدا جایگاه ویژه ای دارد و یکی از غذاهای اصلی شب یلدای یزدی ها محسوب می شود. ناگفته نماند این غذای یزدی، صبح ها هم سرو می شود.
این آش خوشمزه در شهر های کویری دیگری همچون کرمان و کاشان نیز پخت می شود و در فصل سرما نیز برای درمان انفولانزا و سرماخوردگی طرفداران زیادی دارد.