استان زنجان در شمال غرب فلات ایران واقع شده و وسعت تقریبی آن 22164 کیلومتر مربع تخمین زده شده است. مرکز این استان، شهر زنجان نام دارد. همسایگان این خطه عبارتند: از شمال استان‌های اردبیل و گیلان، از شرق قزوین، از جنوب همدان، از جنوب غربی و غرب استان‌های کردستان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی.
طبق سرشماری سال 1395 جمعیت استان زنجان 461/057/1 تن برآورد شد.
زنجان در سال 1352 با پیوستن به قزوین، به استان زنجان تبدیل شد. در سال 1373 قزوین به همراه توابع آن، از زنجان جداگشته و استان قزوین را تشکیل دادند . از آن پس زنجان به عنوان استانی مستقل شناخته شد.
استان زنجان در مسیر جاده تاریخی ابریشم و همچنین راه تجاری هند و چین به سمت اروپا قرار داشته، از این رو از قدیم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. طبق کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه، قدمت این خطه به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد برمی‌گردد. در دوران قاجار، زنجان را ایالت خمسه نام نهادند.
استان زنجان از دو منطقه کوهستانی و جلگه‌ای تشکیل شده است. نواحی شمالیف بخش مرکزی، غرب و جنوب غربی آن کوهستانی و دیگر بخش‌ها جلگه‌ای هستند. آب و هوای بیش از 70درصد مناطق این استان نیمه خشک رو به سرد و 30درصد باقی‌مانده از تنوع اقلیمی و آب و هوایی بهره‌مند است.
کشاورزی و دامداری در این استان از رونق چشم‌گیری برخوردار است. در تولید محصول زیتون مقام اول کشور، در تولید سیب و انگور مقام هفتم و همچنین در تولید حبوبات مقام دهم کشور را از آن خود کرده است. در زمینه دامداری، مرغ‌داری، زنبورداری و پرورش ماهی نیز، نقش به سزایی را در کشورمان ایفا می‌کند.
زبان اکثر مردم زنجان، ترکی آذربایجانی است و برخی نیز در بخش شمال طارم و دامنه کوه البرز، به زبان تاتی تکلم می‌نمایند. مردم زنجان اعتقادات عمیق مذهبی دارند تاجایی که به عنوان یکی از قطب‌های شعر و شعور حسینی در سطح کشور شناخته می‌شوند. قدمت برگزاری مراسم محرم در این منطقه به بیش از یکصد سال پیش باز می‌گردد.
انواع گردشگری موضوعی استان زنجان
انواع گردشگری موضوعی استان زنجان عبارتند از: