ایلام با مساحتی بالغ بر 20150 کیلومتر مربع، از استان‌های غربی کشور به مرکزیت شهرستان ایلام است. همسایگان آن عبارتند از: از شمال استان کرمانشاه، از غرب کشور عراق، از جنوب استان خوزستان و از شرق استان لرستان.
براساس سرشماری سال 1395 جمعیت استان ایلام 580158 فرد تخمین زده شد که شامل سه قوم کرد، لر و عرب است. ساکنان ایلام به زبان‌های کردی، لری، لکی و عربی سخن می‌گویند و تعداد کثیری از آنان شیعه دوازده امامی هستند.
ایلام در منطقه ای کوهستانی و نیمه گرم قراردارد. جغرافی‌دانان، این سرزمین شگفت‌آور را «عروس زاگرس» نامیده‌اند. منطقه شمالی آن دارای اقلیم کوهستانی و جنوب آن را دشت‌های وسیع و حاصل‌خیز فراگرفته است. به واسطه این آب و هوای مناسب، کشاورزی و دام‌پروری و همچنین پرورش زنبور عسل در این سرزمین رونق دارد.
حدود چهار درصد منابع نفتی و پانزده درصد منابع گازی کشور در این استان واقع است. باوجود اینکه ایلام رتبه دوم در منابع نفتی و رتبه سوم در منابع گازی کشور را دارد، اما به لحاظ صنعتی پیشرفت چشم‌گیری نداشته و نرخ بیکاری در آن زیاد است. درآمد اصلی مردمان این خطه از طریق کشاورزی تأمین می‌شود.
نام ایلام شکل نادرست از واژه سامی «عیلام» به معنی منطقه بلند و کوهستانی است. عیلام باستان، کشوری است که در 640 سال قبل از میلاد توسط آشور بانی پال تصرف شد که شامل استان‌های فارس، خوزستان امروزی و ایلام بوده است. منطقه ایلام، به سبب کوهستانی بودن، می‌توانست بر سرزمین بین‌النهرین مسلط شود، از این رو در امپراطوری عیلام، نقش به سزایی داشته است.
در زمان اشکانیان، ایلام، به همراه خوزستان، بین‌النهرین، لرستان و کرمانشاه، «مادبزرگ» را تشکیل می‌دادند. در دوران ساسانیان، این منطقه جزء سرزمینی با نام «پهله» محسوب می‌شده که متشکل از اصفهان، ری، همدان، کرمانشاه، ایلام و برخی نواحی اطراف بوده است.
قبل از به قدرت رسیدن رضاشاه، این خطه را با نام لرستان پشتکوه می‌شناختند؛ اما پس از آن طی تصویب نامه هیئت وزیران در سال 1307، به جهت یادآوری شکوه حکومت عیلام باستان، یکی از روستاهای منطقه به شهر تبدیل و به نام ایلام نام گذاری شد. استان ایلام کنونی، در سال 1353 به صورت رسمی تآسیس شد.
در دوران جنگ ایران و عراق، استان ایلام و دیگر مناطق غربی و جنوبی کشور، متحمل آسیب‌های فراوان و جبران‌ناپذیری شدند؛ تا جایی که هنوز هم در بیشتر مناطق شاهد آثار به جامانده از آن زمان هستیم.
انواع گردشگری موضوعی استان ایلام
انواع گردشگری موضوعی استان ایلام عبارتند از: