استان آذربایجان غربی با مساحتی بالغ بر 37059 کیلومترمربع در شمال غربی ایران واقع است. مرکز آن ارومیه نام دارد و همسایگانش عبارتند از: از شمال کشورهای آذربایجان و ترکیه، از غرب کشورهای ترکیه و عراق، از شرق استانهای آذربایجان شرقی و زنجان و از جنوب استان کردستان.
طبق سرشماری سال 1395 جمعیت این استان 3265219 تن برآورد شده است که 08/4 درصد از جمعیت کل کشور را شامل میشود و هشتمین استان پرجمیعت ایران به شمار میآید.
این استان مرزی به عنوان یکی از شاهراههای تجاری ایران شناخته میشود چرا که با دارا بودن 1000 کیلومتر راه اصلی و بزرگراه، شمالیترین تا جنوبی ترین نقطه استان، از مرز بازرگان تا بوکان، را به هم متصل نموده است.
آذربایجان غربی در منطقهای کوهستانی واقع شده؛ از این رو آب و هوای این منطقه سرد کوهستانی است. به واسطه ساختار طبیعی آذربایجان، اکوسیستمهایی همراه با گیاهان متنوع خودنمایی میکنند که عمده آنها به صورت جنگلها و مراتع به وجود آمدهاند. در تمامی مرز استان با ترکیه و عراق، دیواری کوهستانی مملو از چشمههای آب گرم قراردارد.
منطقه آذربایجان، سرزمین مستعد جهت کشاورزی است؛ همچنین وجود ایلات و عشایر نقش به سزایی در رونق دامداری استان ایفا میکنند. با اینکه این استان به لحاظ منابع معدنی نیز قاتبل توجه است، اما متاسفانه بهرهبرداری و اکتشافات قابل توجهی از معادن آن انجام نگرفته است.
قوم ماد پس از مهاجرت به ایران مناطق غربی را تصرف کرده و سرزمینهایی چون آذربایجان، همدان، ری، اصفهان و کرمانشاه را به صورت یکپارچه «ماد کوچک » نام نهادند.
درمورد نام آذربایجان میان مورخان اختلاف است. برخی گفتهاند که آذربایجان از «آذرآبادگان» اقتباس شده که معنای آن سرزمین آتش است؛ چرا که بزرگترین آتشکدههای زرتشتی در این خطه بوده. گروهی دیگر معتقدند نام آذربایجان از نام سرداری به نام «آتورپات یا اتروپاد» گرفته شده که پس از حمله اسکندرمقدونی از اشغال این خطه توسط یونانیان جلوگیری کرد و پس از آن این سرزمین را «آتورپاتگان» نامیدند.
ساکنان عمده آذربایجان غربی، ترکهای آذربایجانی و کردها هستند که به زبانهای ترکی آذربایجانی و کردی صحبت می کنند.
انواع گردشگری موضوعی استان آذربایجان غربی
انواع گردشگری موضوعی استان آذربایجان غربی عبارتند از: